FRATRES GRIMM: RUBI CASQU ETTE

(Traductet ex li german de Thomas Schmidt)

 

Unvez it esset un litt dulci puella. Chascun, qui solmen regardat a ella, amat la. Ma ella esset max mult amat de su grand-matre. Li grand-matre ne savet quo omnicos ella mey donar al infanta. Unvez ella donat al puella un casquette ex rubi velur. E pro que it convenet a ella tant tam bon e ella ne volet portar alquó altri, on nominat la solmen "li Rubi Casquette".

Un vez li matre dit a su filia: "Veni Rubi Casquette, ci tu have un pezze de torte e un botelle de vin. Ples aportar to al grand-matre. Ella es malad e debil e ella va delecter se con it. Ea ante que it deveni calid e si tu exea, tu mey ear vertuosimen e prudentmen e ne forlassa li via, altrimen tu va cader e va rupter li vitre e li grand-matre va haver nequó. E si tu intra in li chambre, ne oblivia dir 'bon matine' e ne circumregarda in omni ángules!"

"Yo vole far omnicos corectmen", li Rubi Casquette dit al matre e ella jurat to al matre. Ma li grand-matre habitat extern in li forest, in un distantie de un demí-hor al village. Quande li Rubi Casquette arivat in li forest, ella incontrat un lupo. Ma Rubi Casquette ne savet quant malevolent ti animale es e ella ne timet it.

"Bon die, Rubi Casquette!", li lupo dit.

"Mult mersí, lupo!"

"Ad u tu ea tant tost, Rubi Casquette?"

"Al grand-matre."

"Quo tu porta sub tui avantale?"

"Torte e vin. Noi cocinat yer por que li malad grand-matre mey haver alquó bon e ella posse infortiar se."

"Rubi Casquette, u habita tui grand-matre?"

"Ancor un poc plu quam un quart-hor de distantie in li forest sub li tri grand quercos. Ta es situat su dom, infra es li nuciero-hags. Ma tu certmen ja save to."

Li lupo pensat: "Li yun e tendri puella, to es un bon boccade. Ella va certmen gustar plu bon quam li olda. Ma tu deve proceder astutmen por capter ambi."

It escortat li Rubi Casquette un poc, tande it dit. "Rubi Casquette, vide li bell flores, queles sta ci circum noi. Pro quo tu ne circumregarda un poc? Yo pensa que tu totmen ne audi tant bell li avies canta. Tu ea quam tu es sur li via al scola, ma it es tant joyosi extern in li forest."

Rubi Casquette apertet li ocules e ella videt qualmen li radies del sole dansat ci e ta inter li árbores e partú esset mult bell flores. Ella pensat: "Si yo va aportar con me un frisc buquete, ella va anc tre joyar se. It es ancor tant tost durant li jorne que yo va arivar támen in just témpor. Ella forlassat li via e eat in li forest por serchar flores. E quande ella hat coliet un, ella pensat que plu profund in li forest sta un ancor plu bell flor e poy ella curret a it e ella esset plu e plu profund in li forest. Ma li lupo eat directmen al dom del grand-matre e frappat li porta.

"Qui es extern?"

"Rubi Casquette, qui aporta torte e vin. Aperte!"

"Solmen presse li clinc!", li grand-matre vocat, "yo es tro debil e ne posse levar me."

Li lupo presset li clinc, li porta apertet se rapidmen e li lup eat sin dir un parol directmen al lette del grand-matre e devorat la. Tande li lupo mettet li vestiment del grand-matre, it mettet li cofie de ella sur li cap, jacentat se in su lette e cludet li cortines.

Ma Rubi Casquette hat serchat e coliet flores. Quande ella havet tant mult que ella ne posset portar plu, ella memorat se denov al grand-matre e ella continuat ear sur li via a ella. Ella astonat se que li porta esset apert. Ella sentit se tant strangi in it e pro to ella pensat: "Ó, tu mi Deo, quant timorosi yo senti me hodie e altrimen yo es con tant plesura che li grand-matre!"

Ella vocat: "Bon matine!", ma ella ne recivet un response.

Pos to ella eat al lette e apertet li cortines. Ta jacet li grand-matre e hat mettet li cofie profundmen in li facie e ella aspectet tre strangimen.

" Ó, grand-matre, pro quo tu have tant grand oreles?"

"Por que yo posse audir te plu bon!"

" Ó, grand-matre, pro quo tu have tant grand ocules?"

"Por que yo posse vider te plu bon!"

"Ó, grand-matre, pro quo tu have tant grand manus?"

"Pro que yo posse capter te plu bon!"

"Ma grand-matre, pro quo tu have un tant terribil grand bocca?"

"Pro que yo posse devorar te plu bon!"

Apen li lupo hat dit to, it saltat ex li lette e devorat li povri Rubi Casquette.

Quande li lupo hat calmat su apetite, it jacentat se denov in li lette e indormit e comensat roncar tre sonorimen. Li chassator just passat li dom e pensat: "Qualmen sonorimen li old fémina ronca! Tu deve controlar ca ella standa bon." Il intrat in li chambre e quande il stat avan li lette, il videt que li lupo jacet in it.

"Yo ha trovat te, tu old peccator", il dit, "yo ha serchat te longmen."

Nu il volet apuntar su fusil al lupo, ma subitmen il havet li idé que li lupo ha devorat li grand-matre e fórsan on posse ancor salvar la. Il ne tirat, ma prendet cisores e comensat tranchar li ventre del dormient lupo.

Quande il hat fat quelc cupes, tande il videt que li rubi casquette del puella brilliat e pos ancor quelc cupes, subitmen li puella exsaltat e vocat: "Ve! Quant mult yo esset aterret, it esset tant obscur in li córpor del lupo".

E tande anc li old grand-matre exeat ancor vivent e ella posset apen respirar. Ma Rubi Casquette aportat rapidmen grand petres. Ili plenat li ventre del lupo per tis. E quande li lupo avigilat se, it volet forsaltar, ma li petres esset tant pesant que it cadet e morit.

Tande omni tri esset joyosi. Li chassero decupat li pelisse del lupo e eat a hem. Li grand-matre manjat li torte e trincat li vin, quel li Rubi Casquette hat aportat e ella reposat se denov. Ma Rubi Casquette pensat: "Yo ne va in mi tot vive denov forlassar li via e currer in li forest, si li matre ha interdictet to me".

Ma on narra se anc, que unvez li Rubi Casquette denov portat al old grand-matre pasteteríe, un altri lupo parlat con Rubi Casquette por persuader la que ella forlassa li via. Ma Rubi Casquette ne fat to e ella continuat su via directmen. E ella dit al grand-matre que ella hat incontrat li lupo quel hat desirat a ella un 'bon die', ma it hat regardat la con maliciosi ocules.

"Si to ne esset sur li apert strada, it vell har devorat me."

"Veni", li grand-matre dit, "noi vole cluder li porta que it ne posse intrar."

Curt témpor pos to li lupo frappat li porta e vocat. "Ples aperter, grand-matre, yo es li Rubi Casquette e aporta a te pasteteríe."

Ellas tacet e ne apertet li porta. Tande li grisi lupo reptet quelc vez circum li dom. In fine it saltat ad supra li tegment. It volet atender til li véspere quande li Rubi Casquette devet ear a hem. It volet repter detra ella e devorar la in li tenebre. Ma li grand-matre savet quo li lupo intente. Ma avan li dom stat un grand trog petrin.

Tande ella parlat al infanta: "Prende li sitelle, Rubi Casquette, yer yo ha bollit salsices. Nu porta li aqua in quel yo hat bollit li salsices in li trog!"

Rubi Casquette portat li aqua tant longmen, til li grand trog esset plen. Tande li odore de salsices accendet in li nase del lupo. It flarat e regardat a bass, finalmen it extendet su col tant longmen que it ne posset plu tener se fixmen e comensat glissar a bass. Talmen it glissat del tegment directmen in li trog e dronat. Ma Rubi Casquette eat joyosimen a hem e desde ti moment nequí plu ha fat alquó mal a ella.